ял итеп йөрөп килеү

загородная прогулка — ҡала ситенә күңел асырға сығыу

совершать прогулку — ял итеп йөрөп килеү

дрова потрескивают в печке — утын мейестә сырт-сырт итеп яна

дать книгу почитать — китапты уҡырға биреп тороу

за эту вещь ты сколько дал? — был нәмә өсөн һин күпме бирҙең?

дать орден посмертно — орденды үлгәндән һуң биреү

дать взаймы — бурысҡа биреү

дать волю чувствам — тойғоларға ирек биреү

не дать спать — йоҡларға ирек бирмәү

дать высказаться — һөйләргә рөхсәт итеү

дай отдохну — ҡана, ял итеп алайым әле

дай я сам пойду — ҡана, үҙем барайым әле

дать волю рукам — ҡулды оҙайтыу, ҡулсырланыу

дать дорогу кому — юл күрһәтеү, тормош юлына сығарыу

дать жизнь — йән биреү, бала тыуҙырыу

дать занавес — шаршау төшөрөү

дать знать — белгертеү, хәбәр итеү

дать клятву — ант итеү

дать маху: — 1) һынатыу

2) бирешеү; дать начало чему — башлап ебәреү, башланғысы булыу

дать понять — аңғартыу, һиҙҙереү

дать свет — яҡтылыҡ (ут) биреү, яҡтыртыу

дать себе труд — тырышып ҡарау, үҙеңде ышандырыу

дать слово: — 1) кому берәйһенә һөйләргә һүҙ биреү

2) вәғәҙә (һүҙ) биреү; дать стрекача (тягу) — табан ялтыратыу, шылыу

дать урок кому — һабаҡ (кәрәген) биреү, арт һабағын уҡытыу

дать шпоры — ҡабаландырыу, тиҙләтеү

как пить дать — һис һүҙһеҙ, һис шикһеҙ

не дать в обиду — арҡалау, яҡлашыу

ни дать ни взять — тап (тас), һуйып ҡаплаған

он тебе даст! (угроза) — ул һинең кәрәгеңде бирер!

я тебе дам! — кәрәгеңде бирермен!

дать обед в честь юбиляра — юбиляр хөрмәтенә мәжлес ойоштороу

дать квартиру — фатир биреү

дать землю арендаторам — ҡуртымсыларға ер биреү

ему нельзя дать больше сорока лет — уға ҡырҡ йәштән дә артыҡ биреп булмай

дать трудное задание — ауыр эш биреү

дать интересный концерт — ҡыҙыҡлы концерт биреү

дать доход — килем (уңыш) биреү

дать хороший урожай — яҡшы уңыш биреү

дать залп — залп биреү

дать сигнал — сигнал биреү

дать осадок — төбөнә ултырыу, һарҡынды барлыҡҡа килеү

дать трещину — ярыҡ барлыҡҡа килеү, ек хасил булыу

дать течь — һыу аға башлау

дать осечку — атылмау, сағылмау

он соблаговолил прийти — ул рәхим итеп килде

соблаговолите ответить — рәхим итеп яуап бирегеҙ

блеснула молния — йәшен ялтланы

у меня блеснула мысль — башыма ҡапыл бер уй килде

блеснула надежда — ҡапыл өмөт ҡабынды

задаться целью изучить английский язык — инглиз телен өйрәнеүҙе маҡсат итеп ҡуйыу

день сегодня задался — көнө тура килде бөгөн

наследовать имение от отца — атай донъяһын мираҫ итеп алыу

черты характера он наследовал от отца — холоҡ үҙенсәлектәрен ул атаһынан алған

поднести ребёнка к окну — баланы тәҙрәгә яҡыныраҡ алып килеү

поднести букет цветов — сәскә гөлләмәһе бүләк итеү

ребёнок следует за матерью — бала әсәһе артынан эйәрә

за лесом следуют пахотные земли — урман аръяғынан һөрөнтө ерҙәр башлана

одно событие следует за другим — бер ваҡиға артынан икенсеһе була тора

поезд следует до Москвы — поезд Мәскәүгә тиклем бара

во всём следовать учителю — һәр нәмәлә уҡытыусыңа оҡшарға тырышыу

следовать советам врача — табиптың кәңәшен тотоу

отсюда следует вывод — бынан шундай һөҙөмтә килеп сыға

сколько с нас следует? — беҙ күпме тейешлебеҙ?

следует доводить работу до конца — эште аҙағына тиклем еткерергә кәрәк

как следует — тейешенсә, яҡшы (һәйбәт) итеп

соответствие интересов — мәнфәғәттәрҙең тап килеүе

в соответствии — ярашлы итеп, ярашлы рәүештә

замирать — о сердце

сердце ёкнуло — йөрәк жыу итеп ҡалды

его там не очень жалуют — уны унда бик яратып бармайҙар

вы давно к нам не жаловали — һеҙ беҙгә күптән килгәнегеҙ юҡ

завести товарища к себе домой — иптәште өйгә алып инеү

завести ребёнка в школу — баланы мәктәпкә индереп сығыу

завести в болото — һаҙлыҡҡа индереү

завести молочное хозяйство — һөтсөлөк хужалығы булдырыу

завести библиотеку — китапхана булдырыу

завести собаку — эт алыу (тота башлау)

завести новый порядок — яңы тәртип урынлаштырыу

завести обыкновение — ғәҙәт итеп индереү

завести переписку — хат яҙыша башлау

завести разговор — һүҙ (хәбәр) башлап ебәреү

завести часы — сәғәтте эшләтеп ебәреү

завести тесто — ҡамыр ҡуйыу

завести в тупик — ҡомға ултырыу, көрсөккә терәтеү

заключение в тюрьму — төрмәгә ябыу

заключение в скобки — йәйә эсенә алыу

отбывать заключение — төрмәлә булыу

прийти к заключению — һөҙөмтәгә килеү

заключение о болезни — ауырыу тураһында һығымта

заключение книги — китаптың аҙағы, аҙаҡҡы өлөшө

в заключение — һөҙөмтәлә, аҙағында, һуңғы һүҙ итеп

заплести волосы в две косы — сәсте ике толом итеп үреү

длинная коса — оҙон толом

отбивать косу — салғы сүкеү

обух косы — салғы төйҙәһе

точить косу — салғы яныу

нашла коса на камень — ҡара-ҡаршы килеү, төкәшеү

коса леса — урман мороно

ветер навеял прохладу — ел һалҡынса һауа килтерҙе

навеяло свежесть — һалҡынса ел иҫте

песня навеяла тоску — йыр һағыш тыуҙырҙы

навеять много пшеницы — күп итеп бойҙай елгәреү (таҙартыу)

скрестить руки на груди — ҡулдарҙы ҡаушырыу

скрестить антоновку с дикой яблоней — антоновка менән ҡырағай алманы һеркәләндереү

скрестить взгляды (взоры) — бер-береңдең күҙенә яман итеп (асыуланып) ҡарап алыу

скрестить шпаги — ҡылысҡа ҡылыс килеү

долг совести — выждан бурысы

моя совесть чиста — намыҫым таҙа

испытывать угрызения совести — выждан ғазабы кисереү

идти (поступать) против своей совести — намыҫҡа ҡаршы килеү

на совесть — намыҫ менән (күңел биреп, яҡшы итеп) эшләү

не за страх, а за совесть (делать) — күңел биреп (һалып), ысын күңелдән (эшләү)

по совести говоря (сказать) — ысынын (дөрөҫөн) әйткәндә

свобода совести — выждан иреклеге (азатлығы) (кешенең динде тотоу-тотмауы үҙ теләгендә булыу)

со спокойной совестью — тыныс күңел менән